روان درمانی به تنهایی یا همراه با دارودرمانی برای مشکلات سلامت روان یا مشکلات در روابط بین‌فردی استفاده می شود. درمانگر براساس نوع مشکل یکی از انواع روان‌درمانی را به فرد پیشنهاد می‌دهد. در طی روان¬درمانی، مراجع با شخصی مجرب و آموزش دیده در حوزه مراقبت از سلامت روان صحبت می¬کند تا بتواند عوامل احتمالی ایجاد مشکل را شناسایی و با آنها کار کند.
شروع اثر روان‌درمانی ممکن است دیرتر از دارو باشد، اما شواهد نشان می دهد اغلب اثرات آن طولانی تر است. با اینحال روان‌درمانی در بیماریهای شدید روانپزشکی نمی‌تواند جایگزین دارودرمانی شود.
چگونه روان‌درمانی کمک می‌کند؟
انواع مختلف روان‌درمانی به شکل‌های متفاوتی به ارتقا سلامت روان فرد و کیفیت زندگی وی کمک می‌کنند. در بعضی از روش‌ها بر یادگیری مهارت‌ها تمرکز می‌شود و در روش دیگری بر آگاهی بیشتر به عوامل درون ذهن و شناختن آنها تاکید می‌شود. به طور کلی می‌توان گفت در روان‌درمانی:
• فرد رفتارها ، احساسات و عقایدی که در مشکل یا بیماری او نقش دارد را درک می‌کند و یاد می‌گیرد که چگونه آنها را اصلاح کند.
• برای کنار آمدن با مشکلات یا وقایع زندگی مانند بیماری شدید ، مرگ در خانواده ، از دست دادن شغل یا طلاق و … و تاب‌آوری و حل مشکلات مهارت‌هایی را می آموزد.
• روش‌های مقابله سالم و مهارت‌های حل مسئله را می‌آموزد.
روش های درمان
• فردی: در این روش درمانی فقط بیمار و درمانگر حضور دارند.
• گروهی: چند بیمار در جلسات درمان شرکت می¬کنند. بیماران می¬توانند تجربیات خود را با هم به اشتراک بگذارند و بفهمند که دیگران نیز احساسات و تجربیات مشابهی دارند.
• زناشویی یا زوج درمانی: این نوع درمان به زوجین کمک می¬کند مشکلات خود را شناسایی کنند و راه حل مناسبی برای آن پیدا کنند.
• خانواده درمانی: در این روش اعضای خانواده در جلسه درمان حاضر می‌شوند که یا برای کمک به یک فرد بیمار در خانواده است و یا برای حل مشکلات بین‌فردی در خانواده و ارتقا روابط خانوادگی.
انواع روان‌درمانی
معمولا درمانگر براساس نوع مشکل و ترجیح فرد یکی از انواع روان‌درمانی را به وی پیشنهاد می‌دهد. روان‌درمانی رویکردها و روش‌های متعددی دارد که در اینجا به چند نوع اصلی و پرکاربرد آن اشاره می‌شود.
• روان‌درمانی تحلیلی
روان‌درمانی تحلیلی بر این فرض استوار است که تعارضات حل نشده عموماً ناخودآگاه ،که اغلب در دوران کودکی شکل گرفته است، در شکل‌گیری مشکلات بین فردی یا مشکلات سلامت روان موثر است. هدف از این نوع درمان این است که بیمار بتواند با صحبت کردن در مورد تجربیاتش، تعارض‌های و ناخوداگاه خود را بهتر شناخته، به انها آگاه شود و سپس آنها را حل کند.
روان‌درمانی تحلیلی یک درمان طولانی مدت است که اغلب بیش از یکسال و گاه چندین سال ادامه می‌یابد.
• روان‌درمانی حمایتی
هدف از این درمان کمک به فرد برای بهبودی و بازگشت به زندگی معمول در بیماریهای شدید روانپزشکی، پیشگیری از عود بیماری روانپزشکی، یا کمک به فرد برای گذراندن یک بحران است. طول مدت درمان بستگی به شرایط بیمار دارد و ممکن است چند ماه طول بکشد.
• درمان بین فردی
درمان بین فردی روی رفتارها و روابط بیمار با خانواده و اطرافیان تمرکز دارد. هدف اصلی این درمان بهبود مهارت¬های ارتباطی و افزایش عزت¬نفس است. معمولاً سه تا چهار ماه طول می¬کشد و برای افسردگی ناشی از سوگواری، مشکلات در روابط، حوادث مهم زندگی به¬کار می¬رود.
• درمان شناختی-رفتاری
درمان شناختی-رفتاری روی نحوه فکر کردن و رفتار فرد تمرکز دارد. هدف از این درمان این است که برداشت¬های نادرست از خود و دنیای اطراف خود را شناسایی کنند و آن¬ها را تغییر دهند. و روش¬های جدید تفکر را جایگزین آن کنند. و ممکن است درمانگر تکالیفی به بیمار برای انجام بدهد. با توجه به نوع بیماری ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد.
• رفتار درمانی دیالکتیک
رفتار درمانی دیالکتیکی نوعی از درمان شناختی¬رفتاری به شخص کمک می کند، رفتارهایی مانند آسیب زدن به خود را کاهش دهد.
این نوع درمان برای درمان افراد با خودکشی مکرر و اختلال شخصیت مرزی استفاده می¬شود. این نوع درمان روی تنظیم هیجان، ذهن¬آگاهی، تحمل پریشانی تمرکز دارد.
• مشاوره
در مشاوره تنها روی یک موضوع و مشکل خاص تمرکز می¬شود و راه‌کارهایی برای سازگاری با مشکل موردنظر ارائه می-شود. مانند مدیریت استرس، حل مسئله و … این روش اغلب کوتاه مدت است و ممکن است تنها چند جلسه باشد.
نکاتی برای مراجعه کنندگان:
روان درمانی نیز مانند دارودرمانی در صورتی موثر است که پایبندی به درمان وجود داشته باشد. برای مثال اگر قرار است جلسات روان‌درمانی شما هفته‌ای یک بار باشد حضور منظم در طی دوره درمانی اهمیت دارد.
از طرفی اثربخشی درمان به مشارکت فعال شما نیز بستگی دارد. در بعضی روش‌های درمانی به شما تکلیفی برای تمرین و انجام در خانه داده می‌شود یا در نوع دیگری از درمان فکر کردن به مسائل مطرح شده در جلسه و تلاش برای شناسایی مشکل مهم است.
اگر فکر می کنید که روش درمانی که به شما پیشنهاد شده موثر نیست یا با آن راحت نیستید، در این مورد با درمانگر صحبت کنید و درمان را ناگهانی قطع نکنید.
