الکتروشوک درمانی چیست؟
الکتروشوک درمانی یک درمان پزشکی است که طی آن بیمار تحت بیهوشی خفیف، یک جریان الکتریکی ضعیف را روی جمجمه دریافت می‌کند که باعث تشنج می‌شود. تشنج با تغییر در ترکیب بعضی مواد شیمیایی مغز باعث بهبود نشانه های بعضی مشکلات روانپزشکی می‌شود. این درمان بدون درد، کم خطر و مؤثر است.
شوک درمانی، در شرایط خاص برای درمان افسردگی، اختلال دو قطبی، اسکیزوفرنی و یا بیماری پارکینسون شدید استفاده می‌شود. حدود 70 ـ 50% بیمارانی که قبلاً به درمان دارویی جواب نداده‌اند، پاسخ خوبی به شوک درمانی می‌دهند. پاسخ درمانی به الکتروشوک معمولا سریعتر از پاسخ به داروهاست.
الکتروشوک درمانی چگونه انجام می‌شود؟
درمان در اتاق مخصوص الکتروشوک درمانی یا در اتاق عمل بیمارستان انجام می شود. گیرنده های امواج قلب و مغز به سینه و سر متصل می‌شوند و شما یک بیهوشی خفیف دریافت می‌کنید. پس از آنکه به خواب رفتید، یک جریان الکتریکی خفیف به جمجمه اعمال می‌شود. در پی آن یک تشنج مختصر رخ می دهد. همه این فرآیند در چند دقیقه تمام می شود. سپس به اتاق بهبودی منتقل می‌شوید که در آنجا یک پرستار به طور دقیق ضربان قلب و فشار خون شما را ارزیابی می‌کند تا زمانی که به اندازه کافی هوشیار شوید و به اتاق خود یا منزل باز گردید.
چه مدت درمان نیاز است؟
معمولاً بسته به نظر پزشک معالج 12 ـ 6 نوبت درمان لازم است ولی گاهی برای اثرات بیشتر، دفعات بیشتری نیاز است.
بعضی مواقع برای حفظ بهبودی بیمار بعد از ترخیص، ادامه درمان با شوک درمانی توصیه می‌شود. در این مواقع پزشک معالج تعداد و فاصله درمانها را با ارزیابی وضعیت بالینی و نیازهای وی تعیین می‌کند.
در اغلب موارد درمان دارویی پس از اتمام درمان با شوک نیاز است که توسط پزشک معالج برای شما تجویز می شود.
اغلب بیماران افسرده با حافظه خود مشکل دارند؛ پس از آنکه افسردگی آنها برطرف شد ( به واسطه درمان با الکتروشوک درمانی) ، حافظه آنها می‌تواند بهبود می یابد.
عوارض الکتروشوک درمانی چیست؟
- شوک درمانی، به عنوان یک روش بدون خطر شناخته می‌شود و خطرش در حد سایر درمان‌هایی است که بیهوشی کوتاه نیاز دارند. این درمان در خانم های باردار و افراد سالمند نیز روشی مطمئن و کم خطر است.
- ممکن است بلافاصله پس از انجام شوک، تهوع، سردرد و یا درد عضلانی داشته باشید. سردرد یا درد عضلانی اغلب مصرف قرص استامینوفن و دوش آب‌گرم برطرف می‌شود. ممکن است گیجی مختصر در روز انجام شوک تجربه کنید که برطرف می‌شود.
- این باور نادرست در مورد شوک درمانی رایج است که برخی فکر می کنند این درمان باعث پاک شدن حافظه یا خاطرات می شود. ممکن است وقایع اخیر یا وقایعی که حول و حوش زمان انجام شوک رخ داده است را فراموش نمایید ولی این مشکلات حافظه معمولاً خفیف هستند و با اتمام درمان از بین می‌رود.
- همواره عوارض جانبی احتمالی را به پرستار یا روانپزشک خود اطلاع دهید تا تیم درمانی بتواند برای کاهش آن اقدام نمایند.
من چگونه می‌توانم رضایت دهم و حقوق من برای پس گرفتن رضایت چیست؟
پزشک معالج شما در مورد اینکه چرا این درمان برای شما در نظر گرفته شده، به شما توضیح می‌دهد. همچنین ممکن است در رابطه با درمانهای جایگزین به شما اطلاعاتی داده شود و شما این فرصت را دارید تا در رابطه با درمانهای پیشنهادی سئوال کنید. پزشک معالج می‌خواهد تا با امضاء کردن یک فرم، رضایت آگاهانه از شما بگیرد.
در مواقعی که بیماران کاندید شوک درمانی نتوانند خودشان رضایت بدهند، پزشک از یک تصمیم گیرنده جایگزین که اغلب از بستگان نزدیک است رضایت خواهد گرفت. شما یا تصمیم گیرنده جایگزین می‌توانید حتی پس از شروع درمان، رضایت را پس بگیرید. روانپزشک معالج، درمان جایگزین مناسبی را برای شما در نظر خواهد گرفت.
توصیه های قبل و بعد از الکتروشوک درمانی
- شب قبل از شوک حمام کنید. حمام کردن کمک می‌کند خواب بهتری داشته باشید. علاوه بر آن، شست و شوی موها باعث انتقال بهتر جریان الکتریکی می‌شود. دقت کنید قبل از انجام شوک موها باید کاملا خشک شده باشند. ژلی که در هنگام شوک درمانی استفاده می‌شود به صورت چسبناک روی موها باقی می‌ماند، می‌توانید پس از هر بار درمان، سرتان را با شامپو شست و شو دهید.
- پس از نیمه شب و حدود ۸ ساعت قبل از انجام شوک، ناشتا باشید و چیزی نخورید حتا آب نبات، آدامس و آب و دارو. فقط در صورت تجویز پزشک ممکن است قبل از شوک درمانی داروهایی به شما داده می‌شود، شما باید این داروها را با مقدار کمی آب میل کنید.
- لاک ناخن و ناخن مصنوعی نداشته باشید. این کار باعث می‌شود وضعیت جسمانی شما طی بیهوشی بهتر ارزیابی شود.
- جواهرات خود را در منزل بگذارید و همراه نداشته باشید. انگشترها می‌توانند با چسب پوشیده شوند و در طی انجام شوک به دست شما باشند.
- اگر حساسیت دارویی دارید، حتما به پزشک و پرستار مسئول اطلاع دهید.
- اگر دندان مصنوعی، عینک یا لنز دارید، قبل از بیهوشی از شما خواسته می شود که آنرا خارج کنید.
- توصیه می شود یک ربع قبل از انجام شوک، به سرویس بهداشتی رفته و مثانه خود را خالی کنید. این کار از بروز بی‌اختیاری ادرار طی درمان جلوگیری می‌کند.
- اگر برای درمان با الکتروشوک بستری نیستید و از منزل مراجعه می کنید بهتر است که یک همراه بالغ و مسئولیت پذیر، شما را تا بیمارستان همراهی کند.
- معمولا یک نوبت درمان حدود یک تا یک و نیم ساعت طول می کشد ولی آمادگی داشته باشید که برای تا 4 ساعت در بیمارستان باشید.
- پس از بیدار شدن پرستار فشار خون، ضربان قلب و تنفس شما را چک می کند و اکسیژن توسط ماسک دهانی یا بینی داده می‌شود. بیماران بستری در بیمارستان با با ویلچر به اتاق‌شان بازگردانده می‌شوند و بیماران سرپایی تا وقتی که به طور کامل بیدار شوند در اتاق می مانند.
- در روزی که الکتروشوک دریافت کرده اید در خانه استراحت کنیدو به تنهایی از منزل خارج نشوید. برای حداقل 24 ساعت رانندگی نکنید. از مصرف الکل پرهیز کنید.
