“ابزارهای تشخیصی در روانپزشکی” دربرگیرنده طیف متنوعی از پرسشنامه‌ها، مصاحبه‌ها و ابزارهای دیگری است که می‌تواند به تشخیص اختلالات روانپزشکی کمک کند. مصاحبه بالینی، اصلی‌ترین و قابل اعتمادترین روش ارزیابی تشخیص اختلالات روانپزشکی می‌باشد. برخلاف بسیاری از حوزه های پزشکی، در روانپزشکی یک معیار عینی ارزیابی مثل تست آزمایشگاهی یا تصویربرداری برای اثبات یا رد یک تشخیص وجود ندارد. به همین دلیل، ارزیابی روانپزشکی بیماران، ممکن است برای بالینگران کم تجربه یا غیرمتخصص دشوار به نظر برسد.
آزمون‌های روانشناختی از جمله ابزارهایی هستند که به تشخیص بیماری‌ها و مشکلات سلامت روان کمک می‌کنند. در مورد آزمون‌های روانشناختی در اینجا بیشتر بخوانید. آزمون‌ها یا تست‌ها انواع مختلفی دارند مثلا بعضی از پرسشنامه‌ها توسط خود فرد قبل از ویزیت توسط پزشک تکمیل می‌شود. همچنین ممکن است علاوه بر ارزیابی اولیه، این ابزارهای برای ارزیابی‌های بعدی و پیگیری روند درمان مورد استفاده واقع شوند.
نباید فراموش کرد که این ابزارها ممکن است به دلیل دشواری‌های اجرا یا محدودیت‌های ساختار، نتایج اشتباهی تولید کنند. همچنین لازم است که ابزارهای تشخیصی برای گروه‌های مختلف بیماران دارای ویژگیهای متفاوت مثل سالمندان، کودکان، افراد دارای بیماریهای جسمی مزمن یا شدید و … و همینطور برای اقلیت‌های زبانی و قومی بازبینی و استانداردسازی شوند.
ابزارهای تشخیصی دیگر مانند ام آر آی MRI ، سی تی اسکن CTscan ، نوار مغزی EEG و یا سایر روش های تصویربرداری مغزی روش‌های کمکی برای تشخیص یا رد تشخیص‌های روانپزشکی هستند و به تنهایی تشخیص قطعی را فراهم نمی کنند. استفاده بی رویه و بدون صلاحدید پزشک از این روش‌ها کمکی به تشخیص نکرده و اغلب باعث صرف هزینه غیرضروری و وقت می‌شود.
روانپزشک باید برای هر بیمار خاص، تصمیم گیری کند که آیا، با در نظر گرفتن تمام جوانب اطلاعات کسب شده از منابع دیگر، به کارگیری هر ابزار تشخیصی اطلاعات مفیدی را به شیوه‌ای موثر تامین می‌کند یا خیر.
در مجموع، ابزارهای تشخیصی روانپزشکی نباید به عنوان تنها روش ارزیابی بیمار و مبنای تصمیم گیری بالینی به کار گرفته شوند اطلاعات دیگر مانند سابقه شخصی و خانوادگی، سطح عملکرد در طول زمان و در حوزه‌های گوناگون نیز در کنار اطلاعاتی که از این ابزارها به دست می‌آیند و به ویژه قضاوت بالینی روانپزشک در جمع‌بندی شرایط بیمار و تصمیم‌گیری‌های بعدی نقش مهمی دارند.
